< Terug naar historie - KNSM - Lloyd hotel - KNMI

Lloyd Hotel (1918/2004):

Lopend over de Oostelijke Handelskade ontkomt men niet aan het Lloyd Hotel. De zwaarmoedige uitstraling van het gebouw laat een diepe indruk achter. In het Lloyd Hotel zijn decennia lang mensen opgesloten. Soms goede mensen, maar meestal ‘slechte’. Ondanks het dat de meeste ‘gasten’ in het Lloyd gebouw gedwongen moesten verblijven bleef het altijd als hotel bekend staan. Een verblijf in het Lloyd leverde over het algemeen geen prettige herinneringen op. Nu het Lloyd voor het eerst in haar bestaan een echte hotelfunctie gaat vervullen, komt daar zeker verandering in.

Het Lloyd Hotel werd door architect Breman in 1918 ontworpen als tijdelijk onderkomen voor landverhuizers. Deze migranten kwamen met treinen uit de voormalige Oostbloklanden naar Amsterdam om vanuit daar per schip van rederij Koninklijke Hollandse Lloyd door te reizen naar Zuid- en Midden Amerika. Breman verwerkte in het ontwerp van het hotel elementen uit verschillende bouwstijlen. Deze stijl van ontwerpen, of beter gezegd van combineren, stond bekend als eclectisch en ging vooraf aan het Nieuwe Bouwen.

De migranten uit het Oostblok waren weken op reis geweest om Amsterdam te bereiken. Een maal gearriveerd op het Centraal Station, stapten ze over op een spoorwagon die hen direct achter het Lloyd afleverde. Hier verbleven de migranten verplicht enkele dagen voor medisch onderzoek en eventuele desinfectie. Een uitbraak van een besmettelijke ziekte aan boord van dichtbepakte schepen op weg naar Amerika betekende namelijk onherroepelijk dat het schip om kon keren. Het verblijf in het afgelegen hotel was geen gevangenschap. Maar de strenge controle gaf niet echt een gevoel van vrijheid.

Na het faillissement van de rederij Koninklijke Lloyd in 1935 stond het hotel jaren leeg. Na vereffening van schulden kwam het hotel in handen van de overheid. In 1939 werd het hotel nog enkele maanden ingezet als opvangplaats voor joden die het antisemitische Duitsland waren ontvlucht. Na de bezetting door de Duitsers werden ook deze joden gedeporteerd naar Kamp Westerbork.

Dinsdag 25 februari 1941 brak ’s ochtends vroeg de meest omvangrijke staking in Nederland ooit uit. Nederlanders protesteerden massaal tegen de jodenvervolging door de Duitse bezetters. De Februaristaking was een feit. De organisatoren, bijna allemaal communisten, werden enkele dagen later hardhandig door de SS gearresteerd en gevangen gezet in het Lloyd. Aangezien het Lloyd nog niet eerder als gevangenis was gebruikt ontbraken tralies. Het uitputten en mishandelen van de gevangen bleek het ultieme middel om de veroordeelden binnen de muren te houden.

Na de oorlog kreeg het Lloyd definitief haar gevangenisfunctie. Aangezien het hotel nooit echt als gevangenis was gebouwd ontbeerden er voorzieningen zoals een sporthal. Ook maakte de grote gezamenlijke ruimtes het handhaven van de orde niet echt gemakkelijk. De bewakers zaten zelf in een getraliede kooi in het midden van de grote zaal. Tot halverwege de jaren zestig werden in het Lloyd hotel niet echt lieverdjes opgesloten.

Tot eind jaren vijftig werden jonge criminelen na veroordeling gewoon tussen volwassen criminelen gevangen gezet. Tot halverwege de jaren zestig werd besloten om van het Lloyd Hotel een jeugdgevangenis te maken. Deze functie heeft het tot eind jaren tachtig gehad. In deze periode werd het interieur door het aanbrengen van felle kleuren gedeeltelijk van haar somberheid uitstraling verlost.

In 1989 kwam het Lloyd voor de zoveelste maal leeg te staan. Maar niet voor lang. Begin jaren negentig namen honderden kunstenaars bezit van het Lloyd. Cellen werden omgetoverd tot creatieve ateliers waar schilders, beeldhouwers en fotografen prachtige kunst maakten.
Het Lloyd Hotel werd voor het eerst sinds haar bestaan vrijwillig bewoond. En vaak nog met plezier ook. Sommige kunstenaars hadden in het Lloyd hun meest creatieve periode.

Sinds 2004 zit in het Lloyd voor het eerst in haar bestaan een echt hotel. Ontwerpbureau MVRDV kreeg de opdracht mee om bij het re-designen van het hotel te ontsnappen aan de ‘zware’ geschiedenis van het gebouw. In het Lloyd hotel zitten nu twee restaurants, een bar, een geluidsdichte muziekkamer, een bibliotheek en zelfs een buurtwinkel. Er zijn 116 kamers die in luxe verschillen van één tot vijf sterren.

Zoals de plannen er nu uitzien komt er voor de deur aan de Veemkade een aanlegsteiger. Binnen nu en een jaar is het hotel van de Koninklijke Hollandse Lloyd weer per boot bereikbaar.